چارچوب بهسازی منظر حاشیه رودخانه های شهری بر اساس خدمات اکوسیستم موردپژوهی رودخانه سفیدرود آستانه اشرفیه

نویسندگان

  • سیدحسن تقوایی دانشیار گروه معماری منظر، دانشگاه شهیدبهشتی، استان تهران، شهر تهران
  • شایسته علی دوست کارشناس ارشد معماری منظر، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، استان تهران، شهر تهران
  • نغمه مبرقعی دینان دانشیار گروه محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهیدبهشتی، استان تهران، شهر تهران
چکیده مقاله:

کاهش محیط‌های طبیعی باکیفیت بوم‌شناختی و تهدید خدمات اکوسیستم‌های شهری مخصوصاً دالان و منظر حاشیه رودخانه‌ها از آسیب‌های ناشی از رشد فعالیت‌های انسانی است. این موضوع به دلیل شرایط خاص اقلیمی به‌ویژه در مورد دالان برخی رودخانه‌ها در محدوده شهرهای ایران اهمیت دارد. در این مقاله، مسئله اصلی چگونگی بهسازی منظر و دالان رودخانه سفیدرود در منظر شهری آستانه اشرفیه است. هدف دستیابی به منظر ساحلی رودخانه‌ای به‌گونه‌ای است که ضمن تقویت خدمات اکوسیستم، با محیط نیز سازگار باشد. مهم‌ترین پرسش‌ها در مورد چارچوب طراحی منظر مناسب، بهسازی منظر و حاشیه رودخانه‌های شهری است و اینکه چگونه می‌توانیم روابط میان عناصر اصلی طبیعی را در تلفیق با ارزش‌های منظر شهری تاریخی و فرهنگی تقویت کنیم؟ براساس روش کار توصیفی تحلیلی، سنجش وضعیت و آسیب‌شناسی نمونه مورد مطالعه متکی بر مطالعه اسناد فرادست در قالب مدل طراحی منظر ارزش‌ها و عناصر سازندۀ منظر در تطابق با ویژگی‌های بوم‌شناختی منظر و اصول اصلی خدمات اکوسیستم است. بررسی‌ها نشان داد آسیب‌هایی از قبیل تغییر کاربری زمین، ناهنجاری‌های بصری و محیطی در دالان رودخانه وجود دارد و توجه به رویکردهای محیطی و جنبه‌های خدمات اکوسیستم در طراحی‌پژوهی این‌گونه مسائل بااهمیت است. بنابراین بخش مهمی از نتایج کار، چگونگی آسیب‌شناسی، تدوین نظام ارزش‌ها و لایه‌های طراحی منظر و نیز ارائه راهکارهای بهبود شاخص‌های محیطی و منظر در کنار بهسازی بستر و امکانات گردشگری در حاشیه رودخانه است. به نظر می‌رسد محصول نهایی یعنی چارچوب طرح بهسازی منظر می‌تواند به ثبات خدمات اکوسیستم، بهبود کیفی منظر روزانه و به‌ویژه تقویت تعاملات اجتماعی و رابطۀ مردم با محیط طبیعی کمک کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

منظر حاشیه رودخانه (نمونه موردی: رودخانه ی بشار یاسوج)

چکیده رودخانه های شهری از مهم ترین فضاهایی هستند که به طور بالقوه حضور طبیعت در شهر را جلوه گر نموده و قابلیت کشاندن عناصر طبیعی در میان عناصر مصنوع را فراهم می کنند. با توجه به افزایش روزافزون جمعیت شهرها، حضور موثر طبیعت در محیط زندگی آدمی، راهی دست یافتنی برای تضمین بهداشت روحی و فیزیکی جامعه و پایداری در شهر ها تلقی می گردد. رودخانه ی بشار، در حاشیه ی جنوبی شهر یاسوج واقع شده اما در وضعیت ...

بررسی انگاره های مؤثر بر طراحی منظر پایدار رودخانه های فصلی درون شهری(مطالعه موردی: رودخانه خشک شیراز)

پژوهش حاضر به منظور ساماندهی و حفاظت از منظر طبیعی رودخانه­­های فصلی درون شهری، به مثابه­ی عرصه­هایی عمومی و اکوسیستمهایی زنده و پویا، انجام شده ­است. در این رابطه از اصول و معیارهای طراحی منظر پایدار، به عنوان راهکاری جهت احیای منظر طبیعی چنین گستره­هایی بهره گرفته شده­است. همچنین این پژوهش با معرفی رودخانه خشک شیراز به عنوان گستره­ای طبیعی، عرصه­ای عمومی و عضوی اصلی از ساخت اصلی شهر شیراز، به...

متن کامل

کاربرد اکولوژی سیمای سرزمین در حفاظت و بهسازی رودخانه های درون شهری : مطالعه رودخانه خشک شیراز

یکی از ویژگی های خاص اکولوژی سیمای سرزمین که آن را از سایر شاخه های علم اکولوژی جدا می سازد استفاده از مفاهیم فضایی به عنوان اصول پایه در برنامه ریزی محیط است .در این مقاله سعی شده تا کاربرد این علم که از جوانترین شاخه های علم اکولوژی است درجهت حفاظت از رودخانه های شهری و کاهش ناپایداری آنها مورد بررسی قرار گیرد تا از تخریب و ساده شدن این الگوی پیچیده طبیعی در توسعه های کالبدی شهر جلوگیری گردد....

متن کامل

کاربست شاخص های ادراک اجتماعی در بازآفرینی منظر رودخانه های شهری (نمونه موردی رودخانه خشک شیراز)

زمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکننده ای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل می نماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب اکولوژیکی دارد، موضوع کمتر پرداخته شده ای در بازآفرینی رودخانه های شهری است. رودخانه خشک شیراز از لبه های طبیعی و تاریخی شهر است...

متن کامل

بررسی جوامع پده در حاشیه رودخانه کارون

پده (Populus euphratica) به‌علت تحمل در برابر دامنه زیاد درجه حرارت و شوری خاک یکی از مهم‌ترین درختان در مناطق گرم و خشک بعضی از کشورها از جمله ایران محسوب می‌شود. این گونه در استان خوزستان به‌صورت بیشه‌زارهایی در حاشیه رودخانه‌های بزرگ خوزستان به‌طور وسیع گسترش داشته و اهمیت زیادی از جنبه حمایتی و نیز تولید چوب و تأمین علوفه دام دارد. از نظر اقلیمی، رویشگاه این گونه در منطقه مورد بررسی بر اساس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 19

صفحات  77- 92

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023